Mùa hè và nhu cầu giải nhiệt từ thiên nhiên
Mỗi khi mùa hè đến, cái nắng chói chang cùng thời tiết oi bức như bủa vây lấy cơ thể và tinh thần con người. Không chỉ khiến ta mệt mỏi, mất nước, nóng trong, mà mùa hè còn dễ gây ra những hiện tượng như nổi mụn, rôm sảy, nhiệt miệng, cảm nắng… Trong hoàn cảnh ấy, nhu cầu “giải nhiệt” trở thành một điều tất yếu mà ai cũng quan tâm – từ người già đến trẻ nhỏ. Nhưng giải nhiệt không nhất thiết phải nhờ đến các loại nước ngọt công nghiệp hay thuốc men, mà đôi khi, câu trả lời lại đến từ những món quà giản dị của thiên nhiên: các loại thực phẩm mát lành, thanh lọc, giàu dinh dưỡng và hoàn toàn dễ kiếm.
Ăn gì để vừa làm mát cơ thể, vừa cung cấp đủ dưỡng chất cho ngày hè năng động? Đó là một câu hỏi tưởng dễ mà khó. Thực tế, có rất nhiều loại rau củ, trái cây, thực phẩm tự nhiên có khả năng làm dịu cơ thể, thanh lọc gan, hỗ trợ tiêu hóa và tăng sức đề kháng. Những loại thực phẩm ấy không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn phù hợp với khẩu vị người Việt, có thể chế biến đa dạng từ ăn sống, luộc, nấu canh, ép nước cho đến làm salad, sinh tố…
Sau đây là 10 Loại thực phẩm giúp thanh nhiệt, giải độc trong mùa hè - vừa tốt cho sức khỏe, vừa dễ tìm kiếm trong đời sống hằng ngày – để bạn và gia đình luôn cảm thấy sảng khoái, tràn đầy năng lượng giữa những ngày nắng nóng nhất.
1. Rau má – Thảo dược xanh giữa mùa nắng
Rau má từ lâu đã được biết đến như một loại “thần dược” dân dã trong việc thanh nhiệt, giải độc. Với vị hơi đắng, tính mát, rau má có tác dụng làm mát gan, hạ sốt, trị rôm sảy, mụn nhọt – những triệu chứng rất phổ biến trong mùa hè. Không chỉ dừng lại ở tác dụng giải nhiệt, rau má còn chứa nhiều vitamin C, A và chất chống oxy hóa, giúp làm đẹp da, hỗ trợ tuần hoàn máu và tăng cường sức đề kháng.
Bạn có thể dùng rau má để nấu canh, ăn sống kèm với các món luộc hoặc ép thành nước uống. Một cốc nước rau má mát lạnh vào trưa hè chẳng những làm dịu cơ thể mà còn mang lại cảm giác thư thái, dễ chịu.
2. Dưa hấu – Loại trái cây “vua” của mùa hè
Không thể không nhắc đến dưa hấu – một trong những loại quả giải khát và giải nhiệt được ưa chuộng nhất trong những ngày nóng nực. Với hơn 90% là nước, dưa hấu giúp bù nước nhanh chóng, cung cấp năng lượng nhẹ nhàng cho cơ thể, đồng thời bổ sung lycopene – một chất chống oxy hóa rất tốt cho tim mạch và làn da.
Bạn có thể ăn dưa hấu trực tiếp, xay sinh tố hoặc làm đá bào, thạch, nước ép. Vị ngọt mát và màu đỏ rực rỡ của dưa hấu còn mang lại cảm giác “sảng khoái thị giác”, khiến ngày hè trở nên sinh động và dễ chịu hơn bao giờ hết.
3. Nước dừa – “Nước biển” tự nhiên từ cây cọ nhiệt đới
Nước dừa là một trong những loại nước uống thiên nhiên tuyệt vời nhất cho mùa hè. Giàu kali, magie và các chất điện giải tự nhiên, nước dừa giúp cân bằng nội môi, ngăn ngừa mất nước và hỗ trợ đào thải độc tố. Đặc biệt, nước dừa còn rất nhẹ nhàng với dạ dày, dễ hấp thu và không gây đầy hơi.
Uống một trái dừa tươi vào buổi trưa nóng nực không chỉ giúp làm mát cơ thể mà còn làm dịu tâm trí. Tuy nhiên, nên dùng nước dừa vừa phải (1 trái/ngày) để tránh gây “hạ nhiệt” quá mức, đặc biệt với người có thể trạng hàn.
4. Canh bầu – Món ăn thanh mát trong bữa cơm gia đình
Bầu là loại quả có tính mát, dễ tiêu, thường được sử dụng để nấu canh trong mùa hè. Dù là bầu nấu tôm, bầu nấu nghêu hay bầu xào nhạt, món ăn từ bầu luôn đem lại cảm giác thanh nhẹ, giúp xoa dịu vị giác và làm mát cơ thể từ bên trong.
Chứa nhiều nước, chất xơ và các vitamin nhóm B, canh bầu không chỉ là món ăn dân dã mà còn là liều thuốc nhẹ nhàng cho gan, thận và hệ tiêu hóa. Một bát canh bầu nghi ngút khói vào ngày hè có thể làm dịu đi bao mệt mỏi, nóng nực của đời sống thường nhật.
5. Đậu xanh – Ngũ cốc nhỏ, công dụng lớn
Đậu xanh là loại hạt giàu chất dinh dưỡng, có tính mát, nổi tiếng trong việc thanh nhiệt, giải độc, hạ hỏa. Từ lâu, người Việt đã dùng đậu xanh để nấu chè, nấu cháo hay làm bánh vào mùa hè, như một cách để “làm mát” cơ thể từ bên trong.
Chè đậu xanh, đặc biệt khi kết hợp với nha đam hoặc rong biển, là món ăn không chỉ ngon mà còn giải khát, thanh lọc gan, hỗ trợ điều trị mụn nhọt do nóng trong. Ngoài ra, đậu xanh cũng giàu protein thực vật, rất tốt cho người ăn chay hoặc muốn giảm nhiệt mà vẫn đủ năng lượng.
6. Củ đậu – Ngọt mát từ thiên nhiên
Củ đậu (hay còn gọi là củ sắn nước) là món quà ngọt mát mà thiên nhiên dành tặng cho con người trong những ngày nắng nóng. Với hơn 85% là nước, vị ngọt nhẹ và tính mát, củ đậu giúp giải khát, bổ sung nước và làm dịu cơn khô nóng trong cơ thể.
Củ đậu có thể ăn sống, làm gỏi hoặc ép lấy nước uống. Ngoài công dụng thanh nhiệt, loại củ này còn giúp làm đẹp da, hỗ trợ tiêu hóa và bổ sung vitamin C một cách tự nhiên, lành mạnh. Một đĩa củ đậu giòn mát trong bữa phụ là lựa chọn tuyệt vời cho mùa hè oi bức.
7. Mướp đắng – Món ăn “đắng mà mát”
Mướp đắng (khổ qua) là một trong những thực phẩm thanh nhiệt nổi tiếng, đặc biệt tốt cho gan và người mắc chứng nóng trong, nổi mụn, tiểu đường. Tuy có vị đắng khó ăn với nhiều người, nhưng chính vị đắng đó lại mang lại tác dụng giải độc, hạ đường huyết và mát gan hiệu quả.
Mướp đắng có thể chế biến thành nhiều món ngon như khổ qua nhồi thịt, xào trứng, nấu canh hoặc ép nước uống. Nếu bạn có thể vượt qua vị đắng ban đầu, đây sẽ là một người bạn đồng hành quý giá giúp làm dịu cơ thể giữa những ngày hè chói chang.
8. Dưa leo – Loại rau quả “đa năng” mùa hè
Dưa leo (dưa chuột) là loại quả rất phổ biến trong bữa ăn người Việt. Không chỉ giúp làm mát cơ thể nhờ hàm lượng nước cao, dưa leo còn chứa nhiều silica – một hợp chất tốt cho da và tóc. Ăn dưa leo thường xuyên giúp giải nhiệt, hỗ trợ tiêu hóa và làm đẹp da từ bên trong.
Bạn có thể ăn sống, làm salad, nộm, ép nước hoặc kết hợp với các loại trái cây khác trong món detox. Ngoài ra, dưa leo còn có thể dùng đắp mặt, làm dịu làn da bị cháy nắng – một tác dụng “2 trong 1” cho ngày hè rực nắng.
9. Lá diếp cá – Vị thuốc từ vườn nhà
Lá diếp cá tuy có mùi hơi tanh đặc trưng nhưng lại là vị thuốc dân gian rất tốt trong việc thanh nhiệt, kháng viêm, giải độc. Người xưa thường dùng lá diếp cá để chữa mụn nhọt, nhiệt miệng, tiểu buốt và các chứng nóng trong khác.
Có thể ăn sống, giã nát đắp ngoài da hoặc ép lấy nước uống – diếp cá tuy giản dị nhưng công dụng lại vượt trội. Những ai muốn thanh lọc cơ thể, hỗ trợ gan và giảm mụn trong mùa hè, thì không nên bỏ qua loại rau thảo dược tuyệt vời này.
10. Thanh long – Trái cây mát lành, giàu chất xơ
.jpg)
Thanh long là loại quả nhiệt đới rất phù hợp cho mùa hè, không chỉ vì hương vị thanh mát mà còn nhờ hàm lượng chất xơ, nước và vitamin cao. Ăn thanh long giúp hỗ trợ tiêu hóa, làm mát gan, giải độc và bổ sung vitamin C, magie cần thiết cho cơ thể.
Thanh long đỏ hoặc trắng đều là lựa chọn tốt. Có thể ăn trực tiếp, làm sinh tố, trộn salad hoặc kết hợp với sữa chua cho món ăn nhẹ giàu dinh dưỡng. Vị ngọt thanh, mát lạnh của thanh long luôn khiến cơ thể “giảm nhiệt” rõ rệt trong những ngày oi ả.
Lưu ý khi sử dụng thực phẩm giải nhiệt mùa hè
-
Không nên lạm dụng: Dù các thực phẩm trên đều lành tính, nhưng nếu sử dụng quá nhiều (đặc biệt là nước dừa, mướp đắng, rau má…) có thể gây lạnh bụng, tiêu chảy hoặc mất cân bằng âm dương trong cơ thể.
-
Phối hợp đa dạng: Nên kết hợp nhiều loại thực phẩm trong khẩu phần ăn để đạt hiệu quả tốt nhất, không nên chỉ tập trung vào một món duy nhất.
-
Chế biến hợp vệ sinh: Mùa hè là thời điểm dễ nhiễm khuẩn đường ruột, cần đảm bảo thực phẩm được rửa sạch, nấu chín kỹ hoặc sử dụng nước sạch nếu ăn sống.
-
Uống đủ nước, vận động nhẹ nhàng: Ngoài ăn uống lành mạnh, cần kết hợp uống nước thường xuyên và vận động nhẹ để giúp cơ thể bài tiết mồ hôi, điều hòa thân nhiệt tự nhiên.
Nguồn tham khảo:
-
Bộ Y tế Việt Nam – Hướng dẫn dinh dưỡng mùa nắng nóng
-
Viện Dinh dưỡng Quốc gia – Tài liệu tư vấn sức khỏe cộng đồng
-
Sách “Thực phẩm và dinh dưỡng học” – NXB Y học
-
Website chính thức của WHO (Tổ chức Y tế Thế giới): www.who.int
-
Báo Sức khỏe & Đời sống – Chuyên mục Dinh dưỡng và Làm đẹp
-
Chia sẻ kinh nghiệm dân gian và kiến thức y học cổ truyền Việt Nam
📌 Lưu ý: Bài viết mang tính tham khảo tổng hợp từ các nguồn tin cậy và kinh nghiệm dân gian. Khi cần điều trị bệnh cụ thể hoặc có vấn đề về sức khỏe, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để có hướng dẫn phù hợp.
Nhận xét
Đăng nhận xét