.jpg)
Phân tích tác phẩm “Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ
I. Mở bài:
Trong kho tàng truyện truyền kỳ trung đại Việt Nam, "Truyền kỳ mạn lục" của Nguyễn Dữ được ví như viên ngọc sáng, phản chiếu nhiều giá trị nhân văn sâu sắc. Trong số đó, “Chuyện người con gái Nam Xương” nổi bật như một bi kịch cảm động về số phận của người phụ nữ dưới chế độ phong kiến, đồng thời thể hiện khát vọng công lý và lòng nhân đạo của tác giả. Qua câu chuyện về Vũ Nương – người phụ nữ đức hạnh nhưng bị chồng nghi oan và phải tìm đến cái chết, Nguyễn Dữ không chỉ kể lại một bi kịch cá nhân mà còn phơi bày những mâu thuẫn xã hội, gửi gắm niềm cảm thương sâu xa đến số phận những người phụ nữ trong xã hội phong kiến đầy bất công.
II. Thân bài:
1. Tóm tắt nội dung tác phẩm
Câu chuyện kể về Vũ Thị Thiết, người con gái quê ở Nam Xương, nết na, thùy mị, hết lòng với chồng con và gia đình. Cô kết duyên với Trương Sinh – một người nhà giàu nhưng có tính đa nghi. Ngày chồng đi lính, nàng hết mực thủy chung, chăm sóc mẹ chồng và nuôi dạy con thơ. Khi mẹ chồng mất, nàng lo tang ma chu đáo. Nhưng khi Trương Sinh trở về, nghe lời con trẻ, anh ta nghi ngờ nàng ngoại tình và mắng nhiếc, đánh đập. Không thể thanh minh, Vũ Nương đành gieo mình xuống sông tự vẫn.
May thay, được Linh Phi cứu giúp dưới thủy cung. Một thời gian sau, khi Trương Sinh biết rõ nỗi oan của vợ, chàng hối hận vô cùng. Vũ Nương hiện về qua bóng hình ảo ảnh trong lễ lập đàn giải oan, nói lời từ biệt rồi biến mất mãi mãi.
2. Phân tích nhân vật Vũ Nương – người phụ nữ lý tưởng nhưng bất hạnh
Vũ Nương hiện lên như một biểu tượng của người phụ nữ vẹn toàn về phẩm hạnh: vừa dịu dàng, nết na trong cư xử, vừa thủy chung, giàu đức hi sinh. Trước khi chồng đi lính, nàng sống đạo nghĩa, “giữ gìn khuôn phép”, không để chồng phải phật ý. Khi chồng đi lính, nàng hết mực hiếu thảo với mẹ chồng – một tình cảm hiếm có, đầy chân thành. Ngay cả khi mẹ chồng ốm nặng, nàng không ngại khó khăn chạy chữa, chăm sóc đến tận lúc lâm chung, thể hiện sự tận tụy, trọn đạo dâu con.
Với con trai – bé Đản, nàng cũng là người mẹ dịu hiền, tình cảm. Nhưng chính tình cảm đó – việc nàng dùng bóng mình trên vách để dỗ con – lại trở thành nguyên nhân khiến nàng bị chồng nghi oan. Oái oăm thay, sự ngây thơ của con trẻ lại vô tình khiến một người phụ nữ đức hạnh phải mang tiếng nhơ, bị mắng nhiếc, không nơi bấu víu.
Tấm bi kịch của Vũ Nương là bi kịch của người phụ nữ sống trong xã hội nam quyền, nơi lời nói của đàn ông luôn được mặc nhiên tin tưởng, còn phụ nữ thì không có cơ hội tự bảo vệ danh dự của chính mình. Cái chết của nàng không chỉ là sự tuyệt vọng mà còn là tiếng kêu oan uất không lời, khiến người đọc không khỏi xót xa.
Tuy nhiên, trong bi kịch ấy, phẩm giá của Vũ Nương không hề mất đi. Cái chết của nàng là một sự lựa chọn có ý thức để giữ gìn danh dự, đồng thời thể hiện khát vọng được minh oan, được làm người công chính. Điều đó giúp nàng trở thành một hình tượng bất tử – như một “hồn oan cao thượng”, thanh sạch giữa cõi trần tục ô uế.
3. Trương Sinh – đại diện của nam quyền độc đoán, vô cảm
Trái ngược với vẻ đẹp nhân cách của Vũ Nương, Trương Sinh hiện lên là một người đàn ông thô lỗ, độc đoán, hẹp hòi và thiếu lòng tin. Dù được miêu tả là “nhà hào phú”, có chút học hành, nhưng lại nổi bật ở đức tính ghen tuông – điều mà chính Vũ Nương cũng nhận biết từ sớm và luôn tìm cách giữ gìn.
Nhưng khi trở về, nghe lời con trẻ mà không cần kiểm chứng, Trương Sinh lập tức chửi mắng, đuổi vợ đi, khiến người đàn bà yếu đuối không thể nào bấu víu. Cái cách anh ta hành xử phản ánh bản chất của một xã hội trọng nam khinh nữ, nơi người chồng là người nắm toàn quyền, còn người vợ – dù đức hạnh đến đâu – cũng không có tiếng nói.
Chỉ khi vợ chết, biết được nỗi oan từ lời con, Trương Sinh mới ăn năn, nhưng tất cả đã quá muộn. Anh ta không phải người độc ác, nhưng cái sai lớn nhất là sự thiếu suy xét, thiếu tin tưởng – những điều giết chết một cuộc đời.
4. Yếu tố kỳ ảo và giá trị hiện thực – nhân văn
Tác phẩm đan xen giữa hiện thực và yếu tố kỳ ảo – đặc trưng của thể loại truyền kỳ. Sự xuất hiện của Linh Phi, thủy cung, chiếc kiệu hoa dưới nước, bóng hình ảo ảnh… mang màu sắc liêu trai nhưng lại có tác dụng làm nổi bật hơn bi kịch của Vũ Nương và ước vọng công lý.
Nhờ yếu tố kỳ ảo, người phụ nữ bị chôn vùi danh dự nơi trần thế lại được cứu vớt ở thế giới khác, như một lời khẳng định: sự thật không thể bị chối bỏ, dù là ở nhân gian hay dưới thuỷ cung. Qua đó, Nguyễn Dữ gửi gắm tư tưởng nhân đạo sâu sắc: bảo vệ quyền sống, quyền được yêu thương, được minh oan cho con người – đặc biệt là những người phụ nữ hiền lành, bất hạnh.
III. Kết bài:
“Chuyện người con gái Nam Xương” là một bi kịch đầy xúc động và nhân văn. Qua nhân vật Vũ Nương – người phụ nữ vừa đẹp người, đẹp nết lại phải chịu kết cục oan nghiệt, Nguyễn Dữ không chỉ lên án xã hội phong kiến bất công mà còn thể hiện tiếng nói nhân đạo sâu sắc, đồng cảm với nỗi đau của con người. Dù thuộc thể loại truyền kỳ, nhưng tác phẩm vẫn mang giá trị hiện thực và nhân văn sâu sắc, để lại nhiều ám ảnh, day dứt trong lòng người đọc muôn đời.
Phân tích tác phẩm “Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ, Ngữ Văn 9, Tập 1
GV.Thiên Di
Nhận xét
Đăng nhận xét