Vì sao tháng Bảy âm lịch được gọi là “Tháng Cô Hồn”?
Trong kho tàng văn hóa dân gian Á Đông, có một tháng âm lịch đặc biệt mà hầu như ai cũng nghe đến với một cái tên gợi nhiều liên tưởng: “Tháng Cô Hồn”. Từ bao đời, tháng Bảy âm lịch đã trở thành thời điểm mà cả những người tin vào tâm linh lẫn những người nghiên cứu về văn hóa đều không thể bỏ qua. Nhưng vì sao tháng này lại mang cái tên ấy? Câu chuyện phía sau là một hành trình dài của niềm tin, truyền thuyết và những giá trị nhân văn sâu thẳm.
Cánh cửa giữa hai cõi trong quan niệm dân gian
Theo quan niệm dân gian và tôn giáo phương Đông, từ ngày mùng hai tháng Bảy, Diêm Vương mở cửa Quỷ Môn Quan để các vong linh được trở lại dương gian. Người đời tin rằng, trong khoảng thời gian này, những linh hồn lạc loài – những “cô hồn” – sẽ tự do vất vưởng giữa nhân gian để tìm chút hơi ấm và lương thực.
Chính từ hình ảnh ấy mà tháng Bảy được gắn liền với sự linh thiêng, huyền bí, là thời điểm mà ranh giới giữa âm – dương trở nên mong manh.
Từ câu chuyện Vu Lan trong Phật giáo
Nhắc đến tháng Bảy âm lịch, không thể không nhắc đến Lễ Vu Lan – một trong những đại lễ lớn của Phật giáo. Nguồn gốc của lễ này bắt đầu từ câu chuyện Tôn giả Mục Kiền Liên cứu mẹ. Khi phát hiện mẹ mình bị đọa vào loài ngạ quỷ, Ngài đã tìm cách cứu nhưng không thành. Đức Phật dạy rằng chỉ khi vào ngày rằm tháng Bảy, nhờ sức chú nguyện của chư tăng, những linh hồn tội nghiệp ấy mới được giải thoát.
Từ đó, tháng Bảy trở thành tháng xá tội vong nhân, tháng mà lòng hiếu thảo và sự từ bi được nhắc nhở sâu sắc.
Ý nghĩa của từ “Cô Hồn”
“Cô hồn” là cách gọi những linh hồn không nơi nương tựa, không người thân cúng tế. Trong đời sống tâm linh, người ta tin rằng những vong hồn ấy luôn chịu cảnh đói khát và cô độc. Bởi vậy, trong tháng Bảy, người dân Việt hình thành phong tục cúng cô hồn – bố thí thức ăn, hương khói, tiền vàng cho các vong linh để xoa dịu nỗi khổ và mong tránh được sự quấy phá.
Những tập tục và kiêng kỵ đi kèm
Từ xưa, cả tháng Bảy được xem là thời điểm “mở cửa mả”, nên sinh ra nhiều điều kiêng kỵ: hạn chế khai trương, cưới hỏi, mua bán lớn; không đi chơi đêm; không nhặt tiền vàng rơi vãi… Những điều này phản ánh một lối sống thận trọng, tôn trọng thế giới tâm linh của người Việt.
Tháng Bảy – tháng của lòng hiếu thảo và từ bi
Bên cạnh nỗi ám ảnh về “cô hồn”, tháng Bảy cũng là tháng của lòng nhân ái:
-
Lễ Vu Lan báo hiếu: dịp để con cháu nhớ ơn tổ tiên, tri ân công sinh dưỡng của cha mẹ.
-
Cúng cô hồn: thể hiện tinh thần từ bi, chia sẻ với những linh hồn bơ vơ.
-
Làm phúc: nhiều người tin rằng việc làm phúc trong tháng này sẽ tích đức sâu dày.
Tháng Bảy vì thế không chỉ là tháng u tịch mà còn là tháng để gieo hạt lành, quay về cội nguồn.
Một tháng nhiều hơn một cái tên
Cái tên “Tháng Cô Hồn” tưởng chừng chỉ gắn với ma quỷ, nhưng thực ra lại ẩn chứa triết lý về sự sống – cái chết, sự biết ơn – lòng nhân ái. Đây là tháng mà người ta nhớ về cội nguồn, sống chậm để yêu thương và để nhận ra: đằng sau những câu chuyện tâm linh là bài học về lòng hiếu thảo và nhân nghĩa.
Ngày nay, dù cuộc sống hiện đại đã thay đổi nhiều, nhưng “Tháng Cô Hồn” vẫn là một phần văn hóa không thể thiếu trong tâm thức người Việt – nơi quá khứ, tín ngưỡng và tình người giao hòa.
Nhận xét
Đăng nhận xét