Vì sao gọi Tháng Bảy âm lịch là Tháng Cô Hồn?
Trong tâm thức của người Á Đông, đặc biệt là ở Việt Nam, tháng Bảy âm lịch từ lâu đã mang một ý nghĩa rất đặc biệt. Người ta quen gọi tháng này là “Tháng Cô Hồn”, hay còn có những tên khác như Tháng Mở Cửa Mả, Tháng Xá Tội Vong Nhân. Nhưng vì sao lại có cách gọi này? Điều gì khiến tháng Bảy trở thành thời điểm linh thiêng, vừa huyền bí vừa chứa đựng nhiều câu chuyện tâm linh đến vậy?
1. Nguồn gốc từ tín ngưỡng dân gian và Phật giáo
Trong Phật giáo, rằm tháng Bảy (15/7 âm lịch) được gọi là Lễ Vu Lan Bồn, bắt nguồn từ câu chuyện về Tôn giả Mục Kiền Liên cứu mẹ. Tương truyền rằng, Mục Kiền Liên nhờ sức thần thông mà nhìn thấy mẹ mình bị đọa vào loài ngạ quỷ – chịu đói khát, khổ đau triền miên. Thương mẹ, Ngài mang cơm xuống cõi quỷ để cứu nhưng cơm biến thành lửa. Cuối cùng, Đức Phật dạy phải nhờ sức chú nguyện của chư Tăng vào ngày rằm tháng Bảy để hồi hướng, giúp mẹ thoát khỏi cảnh khổ.
Câu chuyện này đã trở thành biểu tượng cho lòng hiếu thảo, đồng thời cũng mở ra quan niệm rằng tháng Bảy là lúc cửa ngục mở ra, các vong hồn được xá tội, được trở về nhân gian thụ hưởng lễ vật cúng tế.
Trong Đạo giáo và tín ngưỡng dân gian, tháng Bảy cũng được xem là thời khắc Diêm Vương mở cửa Quỷ Môn Quan từ ngày mùng 2 đến rằm tháng Bảy để các vong hồn lang thang trở về dương gian. Vì thế, tháng này mang sắc thái âm u, linh giới và gọi là Tháng Cô Hồn.
2. “Cô hồn” nghĩa là gì?
“Cô hồn” là những vong hồn lạc loài, không nơi nương tựa, không có người thân cúng giỗ. Họ lang thang đói rét, chịu cảnh cô đơn. Đặc biệt trong tháng Bảy, khi “cửa ngục mở”, người ta tin rằng các vong hồn này sẽ được tự do trở lại dương gian để tìm đồ ăn, tìm hơi ấm nhân gian.
Chính vì thế, dân gian mới hình thành tục lệ cúng cô hồn vào tháng này – để bố thí thức ăn, tiền vàng, hương khói cho các linh hồn không người thờ cúng, mong họ được ấm lòng mà không quấy phá cuộc sống người dương.
3. Tại sao cả tháng Bảy đều bị gọi là “Tháng Cô Hồn”?
Theo quan niệm dân gian, từ mùng 2 đến hết ngày rằm là thời gian các vong hồn được ra khỏi cõi âm. Nhưng vì sức ảnh hưởng của niềm tin tâm linh, người xưa mở rộng thành cả tháng Bảy âm lịch đều gắn với hình ảnh hồn ma vất vưởng, vì thế sinh ra nhiều kiêng kỵ:
-
Hạn chế khai trương, cưới hỏi, mua nhà…
-
Kiêng đi chơi đêm, tránh ra đường vào giờ khuya.
-
Không treo chuông gió đầu giường (sợ gọi hồn).
-
Không nhặt tiền, vàng rơi ngoài đường.
Những điều kiêng này không phải mê tín, mà phản ánh tâm lý cẩn trọng, nỗi sợ cái vô hình của người xưa trước tháng mang tính âm nhiều nhất trong năm.
4. Tháng Bảy – không chỉ u ám mà còn là tháng của lòng nhân ái
Tuy gắn với “cô hồn”, nhưng tháng Bảy âm lịch cũng là tháng của tình người:
-
Lễ Vu Lan báo hiếu: là dịp để con cháu bày tỏ lòng hiếu kính cha mẹ, tổ tiên.
-
Cúng cô hồn: thể hiện tinh thần từ bi, chia sẻ với những linh hồn khốn khổ, vô gia cư.
-
Làm phúc, bố thí: Người ta tin rằng bố thí trong tháng này tích đức rất nhiều, giải trừ nghiệp chướng.
Vì vậy, tháng Bảy không hẳn là tháng xui xẻo. Trái lại, đây là tháng để con người sống chậm lại, nhìn về cội nguồn, và gieo thêm hạt lành.
5. Ý nghĩa nhân văn sâu xa
Khi gọi tháng Bảy là “Tháng Cô Hồn”, người xưa không chỉ nhắc đến yếu tố tâm linh, mà còn gửi gắm một bài học nhân sinh:
-
Hãy nhớ đến những người đã khuất.
-
Hãy trân trọng gia đình, hiếu thuận với cha mẹ khi còn có thể.
-
Hãy làm nhiều việc thiện để tích đức, bởi phúc đức là thứ duy nhất còn lại khi nhắm mắt xuôi tay.
Nhận xét
Đăng nhận xét